Với mục tiêu phấn đấu đến năm 2020, “Ngành Du lịch thành phố  cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực thúc đẩy kinh tế – xã hội…”, những năm gần đây, thành phố Lạng Sơn (TPLS) đã và đang tích cực, nỗ lực phát huy những lợi thế riêng để phát triển du lịch.

Hàng năm, Thành Ủy, UBND TPLS đã chủ động xây dựng Chương trình, Kế hoạch phát triển du lịch, triển khai các văn bản hướng dẫn chỉ đạo của cấp trên liên quan đến công tác phát triển du lịch.

Được sự quan tâm của các cấp, các ngành, tổ chức và các tầng lớp nhân dân, thành phố (TP) đã huy động được nhiều nguồn lực để đầu tư, xây dựng phát triển các công trình, dự án lớn như: Công trình cầu 17/10; công viên Chi Lăng; tổ hợp trung tâm thương mại, khách sạn và nhà phố Shop house; các khu đô thị Phú Lộc; khu đô thị Mai Pha, Nam Hoàng Đồng; cầu Kỳ Cùng, cùng một số tuyến đường đô thị được chỉnh trang nâng cấp…

Cảm nhận của du khách Hà Nội khi đến du lịch thành phố Lạng Sơn

Cùng với đó, các dịch vụ thương mại, dịch vụ văn hóa cũng đang trên đà rộng mở. Hiện nay, về dịch vụ thương mại, toàn TP có 5 chợ, 5 trung tâm thương mại với hàng chục siêu thị mini, hệ thống cửa hàng tạp hóa, kinh doanh thời trang, đồ dùng thiết yếu phục vụ nhu cầu mua sắm.

Về dịch vụ du lịch, trên địa bàn TP có gần 120 cơ sở lưu trú du lịch cùng nhiều trung tâm hội nghị tiện nghi, hiện đại, có sức chứa lớn, đạt tiêu chuẩn 3 đến 5 sao; gần 10 dịch vụ taxi, xe buýt vận tải hành khách công cộng, thuận tiện cho việc đi lại, lưu chuyển của nhân dân và du khách

Không chỉ quan tâm tới công tác phát triển hạ tầng đô thị, dịch vụ, thương mại. UBND TPLS rất chú trọng tới thực hiện công tác trùng tu, tôn tạo các di tích, hiện trên địa bàn TP có 109 di tích, cơ sở thờ tự tín ngưỡng, trong đó 13 di tích đã xếp hạng Quốc Gia, 7 di tích xếp hạng cấp tỉnh, đã được khoanh vùng, bảo vệ.

Bên cạnh đó, các loại hình văn hoá phi vật thể như: hát Then, Sli, lượn, đàn tính…, được bảo lưu và phát huy thông qua các lễ hội truyền thống, các hoạt động văn hóa dân gian và các hội thi “Hương sắc ẩm thực” thành phố, hội chợ hoa đào…

Động Nhị Thanh – Khu di tích được xếp hạng cấp Quốc gia từ năm 1962

Đáng chú ý, UBND TPLS luôn quan tâm tìm hướng đi mới, tạo đột phá trong phát triển du lịch với rất nhiều giải pháp như: mời những chuyên gia hàng đầu Việt Nam tới khảo sát, tư vấn đưa ra định hướng phát triển du lịch bền vững; tổ chức hội nghị gặp mặt các tổ chức, cá nhân, kinh doanh du lịch mời gọi đầu tư vào các dự án phát triển du lịch. Bên cạnh đó, UBND TP luôn thực hiện các cơ chế chính sách ưu đãi khuyến khích phát triển kinh doanh thương mại dịch vụ…

Với những nỗ lực đó, trong 9 tháng đầu năm 2018, thành phố Lạng Sơn đã đón trên 1,4 triệu lượt khách ( tăng 1,6 % so với cùng kỳ năm 2017 và chiếm khoảng 70% lượng khách toàn tỉnh).

Lượng khách du lịch đến thành phố Lạng Sơn trong 9 tháng đầu năm 2019 đạt hơn 1.4 triệu khách, chiếm 70% lượng khách du lịch toàn tỉnh Lạng Sơn

Với vị thế là trung tâm của tỉnh, việc phát triển tốt các dịch vụ du lịch ở địa phương không chỉ hiện thực hóa mục tiêu đưa du lịch, dịch vụ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, giúp cho TP duy trì và phát huy được những nét đẹp của văn hóa dân tộc, mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành Du lịch xứ Lạng.

Nằm ngay giữa trung tâm thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình, 6h sáng, người dân, khách du lịch tấp nập chen chúc giữa các vựa mực còn nhấp nháy.

Chợ cá nằm ngay ven bờ sông Nhật Lệ, cách các khu nghỉ dưỡng du lịch chỉ khoảng 2 đến 3 km. Thông thường, khách du lịch di chuyển khoảng 15 phút bằng xe điện từ các khách sạn đến chợ cá.

Nơi đây, mỗi ngày có hàng trăm tàu thuyền tấp nập qua lại

Mực nháy là loại hải sản được ưa chuộng tại chợ sáng. Mỗi kg mực nháy sống được bán từ 200 đến 250 ngàn đồng, ngay sau khi được đánh từ cửa biển Quảng Bình.

Được bán tại chợ còn có các loại hải sản như tôm tít, cá mú, cá cơm, cá cam, cua, ghẹ, … hầu hết đều còn sống và tươi.

Cá cơm có giá 25 ngàn/kg, mực nháy được bán từ 200 đến 250 ngàn/kg

Chị Lan – một người dân sống tại thành phố cho biết: ”Tôi hoàn toàn yên tâm khi mua hải sản ở đây, có khi cá tôm tươi nhảy lung tung bay cả vào người, trông rất thích”.

Cá tươi được làm sạch ngay tại chợ

7h sáng, chợ cá thưa dần và vắng bóng người. Mặt trời lên cao hơn, bóng tàu thuyền đổ xuống mặt biển, báo hiệu một ngày mới bắt đầu.

Tăng trưởng du lịch Việt vẫn tăng đều hằng năm, song trên thực tế, 80% du khách tới đây thường “một đi không trở lại”. Có chăng, đã đến lúc hành động quyết liệt để “mở khóa” nền du lịch thay vì những khẩu hiệu hô hào?

Ngày 16/1/2017, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW, đặt du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn hàng đầu của quốc gia. Để hiện thực hóa mục tiêu đó, hàng loạt đề án phát triển du lịch, tái cơ cấu ngành du lịch, lấy phát triển du lịch bền vững là trọng tâm được triển khai mạnh mẽ.

Thể theo Nghi quyết đã đưa, ngành Du lịch đạt những con số tăng trưởng khả quan. Cho đến tháng 11/2018, du lịch Việt Nam đón hơn 14 triệu lượt khách quốc tế, tăng 21,3% so với cùng kỳ năm 2017. Trong mắt các nhà quản lý, Việt Nam có tiềm năng du lịch lớn.

Timeline: Nhìn lại cột mốc đáng nhớ của du lịch Việt Nam

Thế nhưng, bên cạnh mảng màu tươi sáng du lịch Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với những vấn đề về chính sách, thủ tục nhập cảnh và ứng dụng nền tảng kĩ thuật số,…

Cần mở bung cánh cửa visa

Nhìn vào những con số tăng trưởng, có thể thấy rằng du lịch Việt Nam có nhiều biến đổi cởi mở, thân thiện hơn. Từ quốc gia nông nghiệp thuần túy, đến nay Việt Nam đã nằm trong Top 10 điểm đến phát triển nhanh nhất trên toàn thế giới.

Một trong những lý do dẫn tới thành công được nhiều chuyên gia du lịch nhận định là từ các chính sách tạo thuận lợi, trong đó có việc miễn visa cho 24 nước (Nga, Nhật, Hàn Quốc, 5 nước Tây Âu…) và áp dụng visa điện tử cho 46 nước.

Việt Nam xếp hạng khiêm tốn về chính sách miễn thị thực (76/199 quốc gia)

Tuy nhiên, con số 24 vẫn bị đánh giá là khắt khe. Con số này ở Thái Lan là 57 nước, Singapore miễn cho 159 nước, Malaysia là 162 nước, Indonesia là 168 nước. Chỉ số năng lực cạnh tranh du lịch của Việt Nam ở hạng mục các yêu cầu về visa nằm ở nhóm cuối: 116 trên tổng số 136 nước được khảo sát.

Nhiều năm qua, khách quốc tế luôn phải “chật vật” trong khâu làm thủ tục cấp thị thực. Với những du khách muốn nghỉ dài ngày, họ sẽ phải rời Việt Nam tối thiểu 30 ngày trước khi xin cấp lại được visa. Với yêu cầu đó, nhiều du khách sẽ chuyển hướng tới Thái Lan hoặc Bali (Indonesia), nơi họ không mất thời gian, chi phí xin thị thực.

Việt Nam rút ra bài học gì từ đây? Để đánh giá một vấn đề tốt hay xấu, cách chân thực nhất là đưa ra những kịch bản có hay không sự kiện đó và so sánh kết quả.

Thực tế, việc buộc khách trở về nước 30 ngày để được tiếp tục du lịch trở lại Việt Nam sẽ giải quyết vấn đề gì? Với mục tiêu nguồn thu du lịch cán mốc 35 tỉ USD cho đến năm 2020, việc khắt khe trong thủ tục visa đang thể hiện sự trái ngược.

Du khách cũng vậy, nhiều người không muốn bỏ ra chi phí 35$ để xin cấp lại thị thực, trong khi bằng số tiền đó, họ có thể nghỉ lại 2 đêm tại các nước Đông Nam Á lân cận, với những hoạt động vui chơi tương tự?

Thực tế, nếu đi theo cách làm của Singapore (quốc gia hàng đầu về miễn thị thực), Việt Nam rất có thể sẽ trở thành đối thủ cạnh tranh đáng kể tại Đông Nam Á. Bởi nước ta có cảnh sắc thiên nhiên đẹp, bản sắc văn hóa đậm đà, thu hút ở cả 3 vùng miền. Như ông Trịnh Lê Anh, giảng viên khoa Du lịch, ĐH KHXH&NV chia sẻ: “Việt Nam có những cái mà các nước khác hoàn toàn không có. Như Vịnh Hạ Long, hang Sơn Đoòng,… kiếm đâu ra cái thứ hai trên thế giới”.

Bỏ lỡ những lợi thế, Việt Nam gần như bị cướp khách từ các “ông lớn” du lịch như Thái Lan, Malaysia, Singapore…bởi thủ tục nhập cảnh phức tạp, rườm rà. Rất nhiều cơ hội, nguồn tiền đã mất đi bởi cách làm “bỏ tôm bắt tép” này. Đặc biệt với khách Tây Âu, vị trí địa lý xa, việc di chuyển tốn kém, họ thường chọn nghỉ dài, và chi trả cao cho chuyến đi.

Visa giống như một điểm nghẽn của du lịch Việt. Nếu chúng ta đã định hướng du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, mang lại lượng ngoại tệ lớn về cho đất nước, phải chăng nên mở cửa để đón khách? Từ đó số khách quốc tế đến và chi tiêu vào các dịch vụ có thể cao hơn gấp nhiều lần với chi phí visa mà chúng ta thu về.

Ông Ngô Minh Đức – Chủ tịch Công ty Cổ phần HG cho rằng: “Cởi mở chính sách visa đã nói rất nhiều nhưng cách giải quyết rất chậm. Tên miền cấp visa rất phức tạp, nhiều khách nước ngoài không vào được trang web. Thậm chí có nhiều khách không vào đúng trang của Cục xuất nhập cảnh và bị lừa”.

Có lẽ, khẩu hiệu “Việt Nam – Vẻ đẹp bất tận” cùng hình ảnh nụ cười thân thiện, chưa thể đủ khiến du khách phải bất chấp những bất tiện về chính sách visa để quay lại lần nữa. Nếu không sớm cởi bỏ, Việt Nam có lẽ còn thua nhiều hơn trong cuộc đua giành khách quốc tế.

Khẩu hiệu 4.0 – Làm du lịch 0.4

So sánh với Thái Lan hoặc Ba-li (Indonesia), danh lam thắng cảnh của Việt Nam phong phú và hấp dẫn hơn nhiều. Tuy nhiên nhiều du khách mới chỉ biết đến vịnh Hạ Long, Đà Nẵng – Hội An, hay mới đây là nhờ hình ảnh chiếc cầu Vàng (Golden Bright).

Tận dụng và phát huy những tiềm năng sẵn có này, Việt Nam có cơ hội “đánh bật” nền du lịch nhân tạo ở nhiều quốc gia Đông Nam Á

Cùng với bất tiện visa, Việt Nam đang tụt lại trên con đường dẫn khách quốc tế tới thông qua những trải nghiệm kỹ thuật số.

Báo cáo của tập đoàn Tư vấn toàn cầu Boston (BCG) cho biết nhiều năm trở lại đây thói quen du lịch của du khách thay đổi hoàn toàn. Xu hướng du lịch tự túc, theo nhóm, chủ động mà không thông qua các công ty lữ hành tăng. Điện thoại di động thông minh như vật bất ly thân giúp họ nghiên cứu, đặt chỗ và lên kế hoạch toàn bộ chuyến đi tới một điểm đến du lịch mới.

Thống kê từ tập đoàn BCG

Nhờ đó, kinh doanh vé máy bay, khách sạn, nhà nghỉ nhờ các ứng dụng booking trực tuyến thuận tiện đem lại nguồn lợi tỉ đô cho nhiều quốc gia, đặc biệt ở Việt Nam.

Nằm trong top những nước du lịch phát triển nhanh nhưng phần lớn thị trường trực tuyến lại rơi vào tay các công ty ngoại quốc. Số liệu của Hiệp hội Thương mại Điện tử, các OTA (đại lý du lịch trực tuyến) toàn cầu như Agoda.com, Booking.com, Traveloka.com, Expedia.com đang độc chiếm thị trường Việt Nam với 80% thị phần. Phần lớn du khách quốc tế ra vào Việt Nam đều sử dụng dịch vụ của các sàn du lịch trực tuyến nước ngoài. Thậm chí ngay cả khách du lịch nội địa cũng sử dụng dịch vụ của các OTA nước ngoài thay vì Việt Nam. Các OTA Việt Nam như Gotadi.com, Tugo.com.vn, VnTrip.vn, Ivivu.com, Chudu24.com, Mytour.vn, Vinabooking.vn… xuất hiện tại thị trường nội địa muộn và đang rất nỗ lực để dần khẳng định vị thế của mình.

Khi mà hô hào phát triển du lịch 4.0 hiện đại, dường như hạ tầng kỹ thuật số đi theo lại rơi vào tốc độ 0.4. Liệu có cách nào cứu “cá bé” trong thị trường với nhiều đối thủ cạnh tranh như vậy?

Có ý kiến cho rằng chính việc chưa hoàn thiện về mặt pháp luật là rào cản lớn đối với du lịch trực tuyến Việt Nam. Thêm vào đó, là cơ sở kỹ thuật số chưa theo kịp lượng khách, khiến nhiều doanh nghiệp Việt thậm chí phải dựa vào “cá mập ngoại quốc” để bán tour, khách sạn.

Dù đã ứng dụng các giải pháp công nghệ như: Visa điện tử, quảng bá du lịch bằng kỹ thuật số, công nghệ thực tế ảo, 3D, nhiều ứng dụng thông minh hỗ trợ du khách, đặc biệt ở lĩnh vực thanh toán điện tử nhưng những thay đổi này mới dừng lại ở mức thí điểm hoặc chỉ áp dụng ở những thành phố lớn. Trên phạm vi toàn quốc, ngành du lịch Việt Nam vẫn chưa tạo được sự đồng bộ.

Mặt khác, du lịch Việt mới chỉ chú trọng đến trải nghiệm thực tế mà chưa đẩy mạnh xây dựng thương hiệu trên nền tảng số ở nhiều quốc gia. Tổng cục Du lịch đưa ra chính sách truyền thông khiêm tốn chỉ 2 triệu USD, với thông điệp du lịch mơ hồ, không cụ thể và khó gây ấn tượng với khách. Trong khi Thái Lan mạnh tay chi 69 triệu USD ngân sách cho chiến dịch truyền thông trên các kênh trực tuyến. Singapore thì đẩy mạnh quảng cáo hình ảnh đất nước họ qua điện ảnh, âm nhạc.

Điều này đòi hỏi ngành du lịch cần biết dịch chuyển các hoạt động quảng cáo, bán hàng, tiếp thị lên nền tảng số, thay đổi giao diện các nền tảng, ảnh, video, quản trị bình luận về các điểm đến cũng như tận dụng người nổi tiếng để quảng bá du lịch, nâng cao chất lượng Internet, quản trị hình ảnh du lịch trên mạng cũng như thiết kế các ứng dụng du lịch trực tuyến để nâng cao sự hiện diện trên các nền tảng số. Chính phủ cần đảm bảo các cơ sở hạ tầng thiết yếu để du khách có trải nghiệm di động mượt mà. Khu vực tư nhân cần đảm bảo là du khách có thể dễ dàng tiếp cận và book các hoạt động, tour, trải nghiệm trên thiết bị di động.

Tăng trưởng du lịch được đánh giá tích cực hàng năm, song điều đó có nghĩa lý gì nếu như 80% của con số tăng trưởng ấy không thèm quay lại Việt Nam. Nếu biết cách tiếp cận và có một chiến lược dài hơi, Việt Nam mới có thể trở thành điểm đến tiềm năng với khách quốc tế, trong đó không thể thiếu việc phá dỡ rào cản visa, nâng cao hạ tầng kỹ thuật số.

Nguyễn Thị Ngọc Diệp/ BMĐT K35