Rác thải cồng kềnh, rác, vật liệu rẻ tiền, tất cả đều trở thành “vàng mười” (Pure gold) thông qua con mắt và đôi bàn tay của các nhà thiết kế năng động. Triển lãm “Vàng Mười – Tái chế! Nâng cấp!” khám phá chủ đề rác thải và giới thiệu các cách thức sử dụng rác thải sẵn có để tạo nên những sản phẩm có giá trị mang lại không gian triển lãm đầy mới mẻ.

Triển lãm “Vàng mười” do IFA tổ chức nhằm trả lời cho vấn đề cấp thiết tái chế rác thải khi mà công nghiệp hóa toàn cầu cùng với mức tiêu dùng ngày càng lớn được diễn ra từ ngày 21/4 đến ngày 26/5 tại Heritage Space Gellery (Dolphin Plaza số 6 Nguyễn Hoàng).

Bạn Thùy Linh – một cộng sự tại Heritage Space cho biết: “Mục đích của buổi triển lãm nhằm loại bỏ những tiếng xấu thường được gán cho việc tái sử dụng, hình thành một khái niệm mới cho nguyên vật liệu thô và nhờ đó, tạo dựng một sự trân trọng mới dành cho những sản phẩm tái chế”.

Với 76 vật phẩm trưng bày đến từ 53 nhà thiết kế trong đó có 9 nhà thiết kế đến từ Việt Nam. Pure gold mang đến những vật phẩm được tái chế từ rác- vật liệu hầu hết rất dễ kiếm và ít có giá trị. Những nhà thiết kế năng động đã biến hóa chúng thành những đồ vật đẹp mắt.

Buổi triển lãm là một không gian vô cùng đặc biệt với những sản phẩm tái chế hoàn hảo đến từ khắp nơi trên thế giới. Từ những nguồn vật liệu như: hạt cây khô, túi ni lông, vỏ lon bia, chai nhựa, quần áo cũ hay những phế liệu bỏ đi từ máy giặt, tủ lạnh…được tái chế thành những vật phẩm vô cùng hữu ích cho cuộc sống của con người.

Chia sẻ khi đến tham quan buổi triển lãm, bạn Quỳnh Thư (sinh viên Đại học Khoa học và Xã hội Nhân văn) cho hay: “Mình bắt đầu tập sống xanh được 6 tháng, Pure Gold cũng là buổi triển lãm vể rác thải tái chế đầu tiên mà mình đến xem, các vật phẩm được trưng bày ở đây thực sự rất đẹp, sáng tạo. Hi vọng rằng sẽ có nhiều hơn những buổi triển lãm như thế này để mình cùng các bạn khác có cơ hội tìm hiểu về các vật phẩm tái chế”

Cùng với triển lãm “Pure gold” IFA cùng Heritage Space tổ chức buổi workshop hướng dẫn cách tạo ra các vật phẩm mới, cách nâng cấp vật phẩm nhằm mang đến một tầm tri thức mới cho những sản phẩm tái chế.

Hình ảnh những vật phẩm tái chế được trưng bày ở buổi triển lãm “Pure gold”

Anh Loan

Cách mạng thời trang (Fashion Evolution) – một trong những tổ chức ủng hộ thời trang bền vững có quy mô toàn cầu, lần đầu tiên giới thiệu triển lãm: “Ai may cho ta mặc?” tại Việt Nam.

Sự kiện được tổ chức nhằm nâng cao nhận thức về chi phí nhân lực và những tác động của ngành công nghiệp thời trang, đồng thời kêu gọi hành động giúp đỡ từ phía tất cả mọi người.

Đặt ra câu hỏi “Ai May Cho Ta Mặc?”, triển lãm khắc hoạ chân dung những công nhân làm việc tại các xưởng may mặc trên thế giới, đặc biệt là những quốc gia đang phát triển. 80% trong số họ là phụ nữ ở độ tuổi 18-35, phải làm việc trong môi trường không đảm bảo an toàn, vệ sinh cũng như không được trả công hợp lý. Đó là những bước đầu tiên để tìm ra giải pháp cho thời trang bền vững.

Sự kiện trưng bày các tác phẩm và sáng kiến của nhiều nghệ sĩ, nhiếp ảnh gia địa phương, trong đó nhấn mạnh nhu cầu về điều kiện làm việc an toàn và sự tôn trọng dành cho công nhân may mặc trên toàn thế giới. Bên cạnh đó, triển lãm còn giới thiệu, tôn vinh và hỗ trợ các nhà thiết kế, các nhà sản xuất và các thương hiệu thời trang địa phương, từ đó thúc đẩy sự bền vững và minh bạch trong sản xuất và tiêu dùng thời trang.

Không gian buổi triển lãm.

Nói về ý nghĩa của triển lãm, bà Ellen Downes, Điều phối viên Quốc gia cho chương trình cho biết: “Thời trang nhanh và chủ nghĩa tiêu dùng đang phát triển nhanh chóng và rất nhiều công nhân may mặc, chủ yếu là phụ nữ, vẫn bị trả lương thấp, không được đảm bảo an toàn lao động và thậm chí bị ngược đãi. Thông qua buổi triển lãm này, chúng tôi xin được tôn vinh những người phụ nữ địa phương đang góp sức mình vào công cuộc cách mạng hóa ngành công nghiệp thời trang ở Việt Nam, đồng thời sẽ cung cấp các mẹo và phương tiện giúp việc mua sắm quần áo của mỗi người trở nên có ý nghĩa hơn”.

Du khách tham quan buổi triển lãm.

Triển lãm thời trang sẽ diễn ra tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam từ ngày 22 đến 28/4. Khách tham quan sẽ được trải nghiệm loạt ảnh tài liệu, những bộ phim ngắn truyền cảm hứng, kêu gọi hành động, học được nhiều kỹ năng mới thông qua các lớp học trải nghiệm và có được hình dung cụ thể hơn về tác động của thời trang qua các hoạt động tương tác và các buổi hội thảo miễn phí.

Ngân Phương – ĐPT 35

Cứ đến ngày cuối tuần, những tiếng trống quân, những điệu hát ngân vang, câu hát gắn liền với cuộc sống hằng ngày của người dân lao động được cất lên từ nhà văn hóa xã Phú Nham, huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ. Câu lạc bộ Hát Xoan xã Phú Nham đã góp phần ươm mầm, lưu trữ những nét văn hóa truyền thống của dân tộc Việt.

Đến với làng văn hóa xã Phú Nham vào một sáng chủ nhật, tiếng hát của các nghệ nhân vang lên từ xa quyện vào tiếng hát trong trẻo của các em nhỏ tạo nên một bản hòa ca thú vị. 

Nỗi lòng của người nghệ nhân Hát Xoan

Hát Xoan không quá khó bởi lẽ đều là những điểm những ca từ trong hát Xoan đều xuất phát từ những điều giản dị trong cuộc sống, gắn liền với tín ngưỡng văn hóa của người Việt. Ấy cũng là lý do để hát Xoan tồn tại với con số hơn 3000 năm nay với dòng thời gian lịch sử. Nhưng cũng chính thời gian khiến hát Xoan bị phai nhòa và nằm trong danh sách di sản phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của nhân loại.

Nghệ nhân Phùng Thị Dung – hiện đang là chủ nhiệm của câu lạc bộ Hát Xoan xã Phú Nham từ bé đã được tiếp xúc với làn điệu hát xoan qua những lời hát của bà của mẹ, sau này lớn lên không biết từ lúc nào những làn điệu ấy dần dần ngấm vào trong máu rồi trở thành một niềm đam mê, để rồi từ đó lại là nỗi nặng lòng với người nghệ nhân 52 tuổi này khi hát Xoan đang mai một dần, những làn điệu cổ cũng đã thất lạc đi ít nhiều.

Một buổi sinh hoạt của các thành viên câu lạc bộ.

Những người trẻ khi lớn lên rời quê hương để đi làm ăn xa, không mấy quan tâm đến bởi trong tâm thức của họ hát Xoan là điều gì đó quá xa lạ. Giờ đây chỉ còn những người có tuổi, trong tâm thức của họ là từng lời ca tiếng hát ngấm vào trong máu của chính mình nhưng mặc một nỗi họ quá lớn tuổi để có thể truyền dạy – đó là lời chia sẻ đầy tâm sự của nghệ nhân Phùng Thị Dung khi nhắc đến việc không biết thế hệ nào tiếp tục giữ gìn.

Từng bước vực dậy truyền thống Hát Xoan

Bằng tất cả niềm yêu, sự đam mê và nỗi lòng của người nghệ nhân coi hát Xoan như xương thịt của mình, nghệ nhân Phùng Thị Dung cùng với nghệ nhân ở làng cùng nhau tìm ra những giải pháp để những người trẻ biết đến Xoan, yêu Xoan và hát những làn điệu Xoan để Xoan đến gần hơn với mọi người.

Lúc bắt đầu chỉ có 10 người, đến nay có hơn 50 người thường xuyên hoạt động vào cuối tuần. Thường xuyên diễn trong những buổi văn nghệ của xóm, gần đây nhất là lễ đại đoàn kết toàn dân.

Mọi người trong câu lạc bộ đến với hát Xoan với mong muốn xây dựng hát Xoan trở nên gần gũi hơn với mọi người và phát triển hát Xoan hơn nữa.

Tuy không phải là một phường hát Xoan gốc nhưng theo nghệ nhân ở đây đều được xây dựng từ những con người tâm huyết, muốn gây dựng lại những làn điệu hát Xoan, giữ gìn những nét đẹp đã tồn tại song hành với thời gian 3000 năm nay.

Một trong những dụng cụ khi học hát Xoan. 

Đến nay câu lạc bộ đã tròn 6 năm tuổi cùng với hơn 50 thành viên, thường xuyên luyện tập vào cuối tuần. Điều làm được trong 6 năm qua là việc tạo nên không gian gắn kết mọi người với nhau thông qua những làn điệu Xoan. Không còn là những người lớn tuổi đến với nhau mà còn là những bé có độ tuổi chỉ cấp 1, cấp 2 theo ông, theo bà đến với câu lạc bộ. Và chính điều đó khiến các em yêu thích Xoan và học hát Xoan theo người lớn, đây chính là thành công.

Câu lạc bộ còn tổ chức tạo không gian lan tỏa của hát Xoan bằng cách đẩy mạnh giảng dạy hát Xoan trong nhà trường, để có được lớp công chúng trẻ tuổi hiểu, yêu và cảm thụ được hát Xoan. Những công việc mà hằng ngày, các bậc cao niên trong làng đang cố gắng lưu giữ và thổi vào thế hệ trẻ một tình yêu hát Xoan như yêu chính quê hương của mình.

Còn đó những khó khăn

Người lớn tuổi học hát đã khó, đối với các em học cấp 1, cấp 2 còn khó hơn bởi chưa có sự trải nghiệm trong câu hát của mình. Cũng bởi hát Xoan bắt nguồn từ chính cuộc sống hằng ngày của người nông dân xa xưa, tuy câu hát đơn giản nhưng để hát được, ra được ý thì cần sự trải nghiệm nhiều hơn cuộc sống để câu hát trở nên gần gũi hơn với người nghe.

Trang phục hát Xoan giản dị, không yêu cầu quá cầu kỳ.

Em Đặng Trần Minh Anh học sinh lớp 5 trường Tiểu học Phù Nham chia sẻ: “Em thích học hát xoan từ khi còn bé, lúc ấy nghe các ông, các bà hát câu từ của nó rất hay lại gần gũi. Thật may trong làng mở câu lạc bộ học hát, em đăng kí học luôn và đến giờ em đã thành thạo được vài bài phổ biến”.

Cái khó khăn nhất trong quá trình dạy hát Xoan đó là không có bản chép tay cho các em cấp 1, cấp 2 tập học. Hát Xoan dạy từ xưa đến nay đều là truyền dạy trực tiếp, không có sự ghi chép nào trên giấy tờ. Vì thế đến nay để có thể dạy được cho các em nhỏ thì những thành viên trong câu lạc bộ phải chép lại, in lại cho dễ thuộc. Cùng với đó cố gắng tìm lại video đã quay trước đây để có thể dạy các em những làn điệu cổ từ ngày xưa.

Các nghệ nhân Hát Xoan xã Phú Nham đã và đang giúp cộng đồng nhận diện giá trị và truyền dạy một cách bài bản, bảo vệ sắc thái riêng của mỗi phường Xoan, để loại hình âm nhạc dân gian không bị mai một và giữ vững sức sống lan tỏa đến mai sau.

Trang Lưu